Του Δημήτρη Δημητρίου, CΕΟ & Ιδρυτή της CPA.

Με αφορμή τα νέα έργα που εντάχθηκαν στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), μετά από έγκριση του αρμόδιου για το Πρόγραμμα Υπουργείου Οικονομικών και με ένα συνολικό προϋπολογισμό να υπερβαίνει τα 6 δισ. ευρώ, έχει χρησιμότητα να θυμηθούμε τα βασικά σημεία του χρηματοδοτικού προγράμματος του ΤΑΑ, καθώς και τις προϋποθέσεις έγκρισης των επενδυτικών του σχεδίων.

Η ταυτότητα του προγράμματος

Το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρέχει χρηματοδότηση για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα κάνουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες να ξεπεράσουν την κρίση όπως αυτή που προκάλεσε ο κορονοϊός  και να γίνουν ανθεκτικότερες. Ουσιαστικά, είναι ένα τρόπος να δημιουργήσει ανάχωμα, στηρίζοντας επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας. Στοχεύει επίσης στην επιτάχυνση της μετατροπής της οικονομίας της ΕΕ σε μια οικονομία μηδενικών ρύπων και στην ταχεία ψηφιακή της ανάπτυξη. Τα δάνεια του ΤΑΑ στοχεύουν στη χρηματοδότηση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων, χρηματοδοτούμενων κατά τουλάχιστον με 50% από τα ίδια κεφάλαια των επενδυτών, αλλά και με δάνεια προερχόμενα από το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ή/και τους Ευρωπαϊκούς Χρηματοπιστωτικούς Θεσμούς, όπως πχ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, το ΤΑΑ θα καλύπτει κατά μέγιστο βαθμό το 50% του κόστους κάθε επενδυτικού σχεδίου, η ιδιωτική συμμετοχή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα, θα καλύπτει τουλάχιστον το 20%, ενώ το τραπεζικό ίδρυμα θα δανειοδοτεί με τουλάχιστον το 30%! Η δε διαδικασία είναι η εξής: Η τράπεζα, είτε είναι μεγάλος χρηματοδοτικός οργανισμός (ΕΤΕπ-EBRD), είτε είναι απλώς μια εμπορική τράπεζα, συλλέγει και αξιολογεί τις επενδυτικές προτάσεις από τους επίδοξους επενδυτές. Σε όσες επενδύσεις εγκρίνονται, η τράπεζα προσθέτει τη δική της χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα, ενημερώνει το ΥΠΟΙΚ για την επιλεξιμότητα της επένδυσης, ώστε να κινηθεί η διαδικασία καταβολής και η χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο υποψήφιος επενδυτής τέλος, θα πρέπει να συμπληρώσει με το δικό του ποσοστό το συνολικό προϋπολογισμό της επένδυσης.

Προϋποθέσεις ένταξης στο πρόγραμμα

Όπως είναι φυσικό, το πρόγραμμα έχει ορίσει συγκεκριμένες προϋποθέσεις προκειμένου να εξετάσει ένα επενδυτικό σχέδιο. Καταρχάς, το σχέδιο πρέπει να είναι συμβατό με 5 συγκεκριμένες επενδυτικές κατηγορίες και οι οποίες είναι:

– Επενδύσεις για ένα πιο πράσινο μέλλον, για μια πράσινη μετάβαση δηλαδή

– Επενδύσεις για ψηφιακό μετασχηματισμό

– Επενδύσεις με στόχο την καινοτομία και έρευνα

– Επενδύσεις με βάση την εξωστρέφεια, που είναι οι συνεργασίες μεταξύ ομοειδών ή συμπληρωματικών κλάδων της οικονομίας για εξαγωγές

– Επενδύσεις για συγχωνεύσεις και εξαγορές, με στόχο να μεγαλώσει το μέγεθος των επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, γεγονός που θα  αποτελέσει μάλιστα και το κλειδί για την πρόσβαση τους στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης

Επίσης, κάθε επένδυση που υποβάλλεται για δάνειο ΤΑΑ, θα πρέπει να αποτυπώνει επακριβώς τι ποσοστό του προϋπολογισμού του θα διατεθεί σε δαπάνες πράσινης μετάβασης, καθώς  και ψηφιακού μετασχηματισμού, οι οποίες αποτυπώνονται στο σχετικό παράρτημα του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2021 ως προς τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

 Απαραίτητα κριτήρια έγκρισης

Στα απαραίτητα κριτήρια τώρα, που είτε προκρίνουν ή θα κοστίσουν την έγκρισή σας, πρέπει οπωσδήποτε να λάβετε υπόψη σας τα κάτωθι:

1. Το σχέδιο πρέπει να πληρεί την Αρχή Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης (Do No Significant Harm Principle – DNSH).

2. Επιπλέον, το παρεχόμενο επιτόκιο πρέπει να είναι συμβατό ως προς τις κρατικές ενισχύσεις, σε περίπτωση όπου το ζητούμενο επιτόκιο του δανείου του ΤΑΑ είναι χαμηλότερο του επιτοκίου αναφοράς, ως προς τον κανονισμό De Minimis 1407/2013 και τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό 651/2014.

3. Το πλεονέκτημα του πολύ χαμηλού επιτοκίου των δανείων, συνδέεται ευθέως με τον όρο να είναι διαπιστωμένα βιώσιμες οι επενδύσεις. Συνεπώς, κάθε επένδυση πρέπει να αξιολογηθεί, καθώς και να αποδεικνύεται και κερδοφόρα και βιώσιμη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η όλη η χρηματοδότηση θα βασίζεται σε ασφαλή οικονομικά κριτήρια. Προσοχή εδώ: αυτός ο τελευταίος όρος, ενδέχεται να δημιουργήσει ασάφειες και αδικίες ως προς την εφαρμογή του, κυρίως επειδή κάθε τράπεζα θα αξιολογεί με δικά της κριτήρια!

4. Καθώς τα έργα του Ταμείου πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026, απαιτείται -και δείξτε προσοχή εδώ- ταχύτητα στην εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων, καθώς και στις εγκριτικές διαδικασίες!

5. Την επιλεξιμότητα των επενδύσεων, θα αξιολογούν Πιστοποιημένοι Ανεξάρτητοι Ελεγκτές, σε σχέση τόσο με τις απαιτήσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ), οπότε το σχέδιο σας πρέπει να είναι πλήρες, έγκυρο και συμβατό με τους όρους και τις προϋποθέσεις που το ΤΑΑ έχει θέσει.

Τα καλά νέα για τις ΜμΕ

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εξασφάλισαν και εκείνες επιδοτήσεις μέσω του ΤΑΑ σε μια άκρως κομβική συγκυρία και για επενδυτικούς τομείς όπως είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα, η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, οι ηλεκτρικές μεταφορές και οι νεοφυείς επιχειρήσεις. Είναι τομείς, που όχι μόνο θα προσελκύσουν κονδύλια, αλλά θα αποτελέσουν και την αιχμή του δόρατος για μια πιο σύγχρονη και βιώσιμη επιχείρηση.

Που βρισκόμαστε σήμερα

Μετά τους σχετικά αργούς ρυθμούς ένταξης έργων τούς προηγούμενους μήνες, λόγω και των καθυστερήσεων από τις Βρυξέλλες των τυπικών σταδίων της επίσημης έναρξης του προγράμματος (κυρίως της υπογραφής της επιχειρηματικής σύμβασης μεταξύ ΥΠΟΙΚ και Ε.Ε.), πλέον η πρωτοβουλία βρίσκεται στην Ελλάδα, ώστε να επιταχύνει την εφαρμογή του προγράμματος σε όλο και περισσότερες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, υποβάλλοντας τα ανάλογα αιτήματα εκταμιεύσεων. Σήμερα έχουν υπογραφεί συνολικά έξι συμβάσεις συμμετοχής εμπορικών τραπεζών στις χρηματοδοτήσεις ιδιωτικών επενδύσεων μέσω του ΤΑΑ. Συγκεκριμένα, συμβάσεις υπέγραψαν η Εθνική, η Alpha Bank, η Πειραιώς η Eurobank, η Optima Bank, η Παγκρήτια και η Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας. Επίσης, έχουν εκδοθεί από την ειδική αρχή διαχείρισης 55 αποφάσεις ένταξης νέων έργων και μεταρρυθμίσεων, με τον κύριο όγκο τους να αφορά την ψηφιοποίηση όλων των τομέων του Δημοσίου, δράσεις κατάρτισης του υπουργείου Εργασίας, τη βελτίωση των ψηφιακών υποδομών της ΑΑΔΕ και των υποδομών των δικαστηρίων και τη δημιουργία πολεοδομικών σχεδίων για όλη τη χώρα. Μένει λοιπόν, να συνεχίσουμε με μεθοδικότητα και γρήγορα αντανακλαστικά, αξιοποιώντας στο μέγιστο τα διαθέσιμα κονδύλια!